![](/media/lib/548/n-dna-9ebd9a6a5a4369e57cf96f44587bfee8.jpg)
Zbadanie mikrobiomu ludzi z paleolitu może pomóc w leczeniu ludzi współczesnych
8 maja 2023, 08:57Dokonany w ostatniej dekadzie postęp w dziedzinie rekonstrukcji i sekwencjonowania starego DNA daje nam wgląd w niedostępne wcześniej aspekty przeszłości. Ostatnim niezwykłym osiągnięciem w tej dziedzinie jest badanie mikrobiomu jamy ustnej prehistorycznych ludzi. Mikrobiomu, który wskutek radykalnej zmiany diety i stosowania antybiotyków jest u współczesnych ludzi zupełnie inny od tego, z którym ewoluowaliśmy przez dziesiątki i setki tysięcy lat
![](/media/lib/548/n-paleowis5-aacc0fbb25d2d4c5d23abf4e456ee22a.jpg)
Kobieta z paleolitu pozostawiła DNA na wisiorku. Naukowcom udało się je zbadać
4 maja 2023, 16:27Po raz pierwszy udało się uzyskać ludzkie DNA z paleolitycznego artefaktu. Międzynarodowy zespół naukowców pracujących pod kierunkiem specjalistów z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka wyizolował DNA kobiety z przewierconego zęba jelenia kanadyjskiego (wapiti) znalezionego w Denisowej Jaskini. Materiał genetyczny zachował się w na tyle dobrym stanie, że możliwe było zrekonstruowanie profilu genetycznego kobiety, która używała wisiorka
![](/media/lib/548/n-zwiedzanie-216a08717a984970c0ba908692a76b33.jpg)
Psy będą mogły zwiedzać z właścicielami niektóre greckie zabytki
4 maja 2023, 10:21Niedawno Centralna Rada Archeologiczna Ministerstwa Kultury i Sportu Grecji wyraziła zgodę na zwiedzanie ponad 120 zabytków i stanowisk archeologicznych z psami. Dotąd można tam było wchodzić wyłącznie z psami-przewodnikami. Na razie nie ujawniono, kiedy nowe zasady wejdą w życie.
![](/media/lib/548/n-beren2-988827b37791a30dade270dea3fc90db.jpg)
W starożytnej świątyni w Egipcie znaleziono posąg Buddy
27 kwietnia 2023, 13:25Polsko-amerykańska misja archeologiczne pracująca na stanowisku Berenike u wybrzeży Morza Czerwonego w Egipcie, odkryła w ruinach starożytnej świątyni posąg Buddy pochodzący z okresu rzymskiego. Odkrycie to potwierdza, jak ważną rolę odgrywała Berenike (obecnie Barnis) w handlu Imperium Rzymskiego ze światem zewnętrznym, w tym z Indiami. Jak wyjaśnia kierownik ekspedycji, doktor Mariusz Gwiazda, posąg Buddy mógł powstać na zamówienie jednego z bogatych indyjskich kupców, którzy przybywali do Berenike.
![](/media/lib/547/n-kura2-b4deb9bb54100f7362875036461f3461.jpg)
Na Wyspach Japońskich udomowione kury pojawiły się mniej niż 2500 lat temu
25 kwietnia 2023, 06:52Kury to jedne z najbardziej rozpowszechnionych zwierząt domowych. Ludzie hodują je głównie dla jaj i mięsa. Obecnie światowa populacja kur szacowana jest na ponad 33 miliardy osobników. Naukowcy sądzą, że ludzie udomowili kury około 3500 lat temu na terenie dzisiejszej Tajlandii i zrobili to nie po to, by je zjadać. Nie wiadomo natomiast, kiedy udomowiony drób trafił do Japonii. Dotychczas brak bowiem było jednoznacznych dowodów archeologicznych czy pisemnych
![](/media/lib/547/n-tartessos-7fec6862b2ee10f479aa8704a143afa7.jpg)
W Hiszpanii znaleziono pierwsze wizerunki ludzi z tajemniczej kultury Tartessos
24 kwietnia 2023, 10:55Kultura Tartessos pojawiła się w VIII wieku p.n.e. w dolinie Gwadalkiwiru na południowym-zachodzie Półwyspu Iberyjskiego. Jej główny ośrodek, dotychczas nieodnaleziony, jest utożsamiany z biblijnym Tarszisz. Informacje o Tartessos pojawiają się w źródłach bliskowschodnich i greckich, wspomina o nim m.in. Herodot (Dzieje, I 163, IV 152), który lokalizuje je za Słupami Herkulesa. Kultura Tartessos upadła z nieznanych nam przyczyn w IV wieku p.n.e.
![](/media/lib/547/n-wiking-657c6984df50bc50d3a9e52410f10139.jpg)
Wikingowie z Grenlandii importowali drewno z Ameryki Północnej
24 kwietnia 2023, 09:27Rosnące na Grenlandii drzewa niezbyt nadają się do wznoszenia budynków czy budowy statków. Dlatego też wikingowie, którzy w latach 985–1450 zamieszkiwali Grenlandię, musieli polegać na drewnie, które przyniosło morze i które importowali. Dzięki szczegółowym badaniom, przeprowadzonym właśnie na 5 stanowiskach archeologicznych, dowiedzieliśmy się, że o ile domy przeciętnych kolonistów wzniesiono głównie z drewna miejscowego oraz przyniesionego przez morze, to farmy elity zbudowano z drewna importowanego z Europy i Ameryki Północnej.
![](/media/lib/547/n-orzechy-eb2a213cb08ab02c3896bd9d01a9ad46.jpg)
Orzechy włoskie pomagają w dojrzewaniu nastoletniego mózgu
21 kwietnia 2023, 10:14Regularne spożywanie orzechów włoskich korzystnie wpływa na rozwój poznawczy oraz dojrzewanie psychiczne młodzieży, informują naukowcy z Instituto de Salud Global (ISGlobal) w Barcelonie. Takie wnioski płyną z pionierskich badań prowadzonych przez Institut d’Investigació Sanitària Pere Virgili (IISPV), Hospital del Mar Medical Research Institute (IMIM) oraz ISGlobal. Badań, których celem było sprawdzenie wpływu orzechów włoskich na zdrowie ludzkie w tak kluczowym momencie, jakim jest okres dojrzewania.
![](/media/lib/547/n-oltarzyk1-fd4b0d392613f96d29cbe3fd490142f0.jpg)
Do zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku trafił wyjątkowy XVII-wieczny ołtarzyk z bursztynu
20 kwietnia 2023, 09:39W czerwcu ubiegłego roku pracownicy Muzeum Zamkowego w Malborku, przebywający na targach sztuki TEFAF w Maastricht, zauważyli ofertę sprzedaży pięknego zabytku – XVII-wiecznego bursztynowego ołtarzyka. Niedawno, dzięki dofinansowaniu z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, bardzo dobrze zachowany zabytek wraz z futerałem z epoki trafił do zbiorów w Malborku.
![](/media/lib/381/n-polaczenie-e1bee6f0190b04cece13ee6859b7a1b9.jpg)
Fale grawitacyjne mogą zawierać informacje o obiektach, które wpadły do czarnej dziury
20 kwietnia 2023, 08:33Fale grawitacyjne zdradzają niektóre właściwości czarnych dziur, przez które zostały wygenerowane, takie jak ich masa czy odległość od Ziemi. Jednak para brytyjskich fizyków twierdzi, że dzięki nim można dowiedzieć się znacznie więcej o czarnych dziurach. Zdaniem Louisa Hamaide i Theo Torresa z King's College London, fale grawitacyjne mogą zdradzić nam informacje o materii wchłoniętej przez czarne dziury.